او می‌گوید حال شاخص‌های بورس چندان خوب نیست و عوامل زیادی نشان می‌دهد که دست‌کم تا پایان سال شاخص‌های بورس روند صعودی نخواهند داشت. او حتی پیش‌بینی می‌کند که شاخص بورس تهران تا سقف 23هزار و 500واحد نزول کند. به اعتقاد او در سال‌های آخر دوره‌های مختلف ریاست‌جمهوری عموما شاخص‌های بورس نزول می‌کنند و این رویه‌ای رایج در بیشتر بورس‌های دنیاست. با حسین اسدی‌نیا، پیرامون اوضاع بورس در فصل بهار و پیش‌بینی شاخص‌های بازار سهام در فصل تابستان گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
- به اعتقاد شما شاخص بورس تهران در حال حاضر در چه وضعیتی است و فکر می‌کنید نزول بهاری شاخص کل بورس تهران ناشی از چه عواملی بود؟
مسائل زیادی در نزول شاخص بورس تهران مطرح بود اما عمده‌ترین دلیل آن مسائل سیاسی بود که باعث کاهش شاخص بورس شد،ضمن اینکه تحلیل‌های تکنیکال نشان می‌دهد شاخص حالش خوب نیست و همچنان رو به افول است. چارت‌های تحلیلی نشان می‌دهند که شاخص بورس تهران نمی‌تواند در سال‌جاری بیش از 25هزار و 600واحد صعود کند و حتی ممکن است تا 24یا حتی 23هزار و 500واحد هم نزول کند.
- اما در هفته اول تابستان اگرچه شاخص بورس یک‌هزار و 111 واحد کاهش یافت اما در هفته دوم روند صعودی در پیش گرفت؟
اتفاقا این صعود نگران‌کننده‌تر است چرا که شاخص بورس صعود می‌کند اما ارزش معاملات رو به‌کاهش است و سهم چندانی در بورس مبادله نمی‌شود. شما به ارزش معاملات روزانه نگاه کنید تا متوجه شوید با آنکه شاخص بورس در هفته دوم صعود کرد اما ارزش معاملات نسبت به روز‌های قبل با کاهش همراه بود.از نظر عملی اگر قرار باشد بازار سهام روند صعودی در پیش بگیرد در درجه اول باید ارزش معاملات رشد کند؛ یعنی یک رابطه بین حرکت صعودی بورس و ارزش معاملات وجود دارد. از نظر تحلیل‌های تکنیکال زمانی که حجم معاملات کاهش می‌یابد خیلی نمی‌توان به صعود شاخص‌ها امیدوار بود. به‌این ترتیب بازار سهام در شرایط کنونی از لحاظ تحلیل‌های تکنیکال بیمار است. اگرچه شاخص بورس تا مرز سقوط از مرز25هزار واحد پیش رفت و دوباره بازگشت اما حجم ارزش معاملات چندان قابل توجه نیست و این نشان می‌دهد در بازار نقدینگی چندانی وجود ندارد.
- فکر می‌کنید این شرایط در تابستان هم ادامه می‌یابد و بورس تهران تا پایان تابستان همچنان در سراشیبی نزول باقی می‌ماند؟
از امسال فضای سیاسی ایران تحت‌تأثیر انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده قرار می‌گیرد و براساس یک قاعده مشترک که در کل دنیا مرسوم است در سال‌های آخر دوره‌های ریاست‌جمهوری بازارهای سهام روند نزولی در پیش می‌گیرند. اصطلاحا سال آخر دوره ریاست‌جمهوری سال خوبی برای سرمایه‌گذاری نیست. این شرایط فقط در ایران وجود ندارد بلکه در آمریکا هم همینطور است و بازار سهام معمولا در سال آخر دوره‌های ریاست‌جمهوری تحت‌تأثیر انتخابات قرار می‌گیرد. از سوی دیگر مسائل مربوط به موضوع مذاکرات هسته‌ای سایه‌اش همچنان بر بورس سنگینی می‌کند؛ بنابراین نمی‌توان چندان امیدوار بود که شاخص‌های بورس بار دیگر در کانال صعودی قرار بگیرند. همچنین ابهام‌های مربوط به اجرای فاز دوم هدفمند کردن یارانه‌ها هم وجود دارد؛ بنابراین بازار سهام در روز‌های آینده هم همچنان با ابهام‌های مربوط با این دو موضوع دست به گریبان خواهد بود.به‌نظر من بورس تهران در تابستان دوباره کاهش خیلی شدیدی را تجربه نخواهد کرد اما یک شرایط خنثی و رو به رکود بر بازار مستولی خواهد شد.
- یعنی رکود ادامه خواهد داشت؟
بله، ضمن اینکه نقدینگی چندانی هم در بازار وجود ندارد. البته کار خوبی که در زمان رکود از سوی بورس انجام شد این بود که سهام دو پالایشگاه بندرعباس و شیراز را در بورس عرضه کردند که سهام پالایشگاه شیراز به قیمت خوبی عرضه شد برای اینکه نقدینگی به سوی بورس جذب شود. اما به‌نظر من شرایط نزولی شاخص بورس تا زمانی که شاخص بورس تهران دوره اصلاحش را پشت سر بگذارد ادامه خواهد داشت.
- ظرف چند روز گذشته بحث‌های زیادی در مورد ورود بانک‌ها به بورس شده است. به اعتقاد شما با ورود بانک‌ها به بورس آیا نقدینگی جدید به بورس تزریق خواهد شد؟
قطعا بانک‌ها با پول کلانی که دارند می‌توانند معادلات بازار را تغییر دهند اما نکته‌ای که وجود دارد این است که بانک‌ها هم مانند همه سرمایه‌گذار هستند و رسالتی برای پمپاژ پول در بازار و افزایش شاخص ندارند. اما یک نکته ظریف‌تر وجود دارد و آن هم این است که معمولا در چنین شرایطی سرمایه‌گذاران حقوقی قدیمی‌تر که با معادلات بازار سهام آشنایی بیشتری دارند اقدام به فروش سهام خود به بانک‌ها می‌کنند و این خود باعث می‌شود باز هم بازار سهام نزول کند. اساسا یک طیف سهامداران حقوقی قدیمی در بازار وجود دارند که رویه‌ای اینچنینی دارند و زمانی که بازار با چنین شرایطی مواجه می‌شود و اصطلاحا بانک‌ها برای نجات بازار وارد عمل می‌شوند، سهم زیادی به آنها می‌فروشند. بانک‌ها کمتر در زمره بازیگران حرفه‌ای بازار هستند بنابراین در چنین شرایطی گول می‌خورندو همه این شرایط باز هم باعث نزول بازار سهام می‌شود. نکته آخر اینکه نگرانی‌ای که از سوی بانک‌ها برای تزریق نقدینگی وجود دارد این است که چطور می‌توانند بار دیگر این نقدینگی را به منابع مالی‌شان بازگردانند.
- پس به این ترتیب این رویه باید تا پایان تابستان ادامه داشته باشد و بازارسهام همچنان در شیب نزولی باشد؟
با توجه تحولات سیاسی که هم در ابعاد داخلی وجود دارد و هم در ابعاد خارجی، به‌نظر نمی‌رسد امسال شاخص بورس تهران چندان صعود کند به‌ویژه آنکه همانطور که گفتم امسال سال آخر دوره ریاست جمهوی هم هست و تغییرات و فعل و انفعال گروه‌های سیاسی برای برگزاری انتخابات در حال آغاز شدن است. البته این موضوع چندان عجیب نیست و در کشور‌های دیگر نیز چنین رویه‌ای وجود دارد. غیر از انتخابات ریاست جمهوری ایران، انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا هم هست که در آبان‌ماه برگزار می‌شود.
- آیا انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا بر بازار سهام ایران اثر‌گذار است؟
انتخابات آمریکا روی سیاست‌های ایران اثر دارد؛ چون سیاست‌های ایران به نوعی از این موضوع تبعیت می‌کند. شما نگاه کنید مضاف بر اینکه بازارهای جهانی نیز بر بازار سهام اثر دارند زمانی که بازارهای جهانی روند رو به رشدی دارند شاخص بورس تهران هم مثبت می‌شود و بالعکس. من تعجب می‌کنم که خیلی‌ها می‌گویند بازار سهام ایران ارتباطی با بازارهای جهانی ندارد و تأثیری از این بازار‌ها نمی‌پذیریم. ایران نفت می‌فروشد ضمن اینکه ما صادر‌کننده محصولات زیادی مانند سرب، روی، پتروشیمی و کالاهای دیگر هستیم؛ بنابراین این درست نیست که بگوییم بازار سهام ایران مانند یک جزیره است و ارتباطی با خارج ندارد؛ به‌طور مثال در روز‌های آینده با تحولات سیاسی‌ای که در یونان و اسپانیا اتفاق خواهد افتاد قیمت ارزهایی مانند یورو و دلار و همچنین قیمت نفت تحت‌تأثیر قرار خواهد گرفت و قیمت نفت و ارز نیز بر بورس تهران اثر خواهد گذاشت.
- سرمایه‌گذاران در چنین شرایطی بیشتر چه واکنشی نشان خواهند داد؟
ما از هر جهت که به بازار سهام ایران در سال‌جاری نگاه کنیم حرکت صعودی نخواهد داشت؛ بنابراین به اعتقاد من در حال حاضر بیشتر، فرصت‌های نوسان‌گیری وجود دارد و فرصت‌های بلندمدت زیادی در بازار وجود ندارد؛ چرا که هنوز مسائل حل نشده زیادی وجود دارد. هر چند قیمت سهام شرکت‌های بورس به کف رسیده اما اکنون بورس تهران تحت‌تأثیر عوامل بیرونی است و نحوه محاسبه قیمت بر مبنای سود‌آوری نیست؛ به‌طور مثال شرکت چادرملو در آخرین گزارش مالی خود گزارش خیلی خوبی منتشر کرد که نشان‌دهنده سود‌آوری این شرکت است. در عین حال شما نگاه کنید یک شرکتی مانند سیمان دورود قیمت سهام‌اش به‌شدت کاهش یافته است درحالی‌که اگر شما بخواهید کارخانه‌ای مانند این کارخانه را از ابتدا بسازید باید 200میلیارد تومان پول صرف کنید درحالی‌که می‌توانید کل سهام این شرکت را به‌دلیل اینکه قیمت سهام‌اش کاهش یافته به ارزش 35میلیارد تومان خریداری کنید. این نشان می‌دهد که بورس تهران این روز‌ها بیشتر از مسائل بیرونی اثر می‌پذیرد.
